Reaktiw boýaglaryň gysgaça tanyşdyrylyşy
Bir asyrdan gowrak mundan ozal adamlar süýümler bilen kowalent baglanyşyklary emele getirip biljek boýaglar öndürmäge umyt edip, boýalan matalaryň ýuwulmagyny ýokarlandyrýarlar.1954-nji ýyla çenli, Bnemen kompaniýasyndan Raite we Stiwen, dihloro-s-triazin toparyny öz içine alýan boýaglaryň aşgazan şertlerinde sellýuloza esasy gidroksil toparlary bilen bilelikde baglanyşyp biljekdigini, soňra süýüme berk boýalýandygyny, reaktiw boýaglaryň synpynyň bardygyny anykladylar. himiki reaksiýa arkaly süýüm bilen kowalent baglanyşyklary emele getirýär, reaktiw boýaglar hem diýilýär.Reaktiw boýaglaryň peýda bolmagy boýaglaryň ösüş taryhy üçin täze sahypa açdy.
1956-njy ýylda reaktiw boýaglar peýda bolansoň, ösüşi öňdebaryjy orunda durýar.Häzirki wagtda dünýädäki sellýuloza süýümleri üçin reaktiw boýaglaryň ýyllyk önümçiligi ähli boýaglaryň ýyllyk önümçiliginiň 20% -den gowragyny düzýär.Reaktiw boýag aşakdaky aýratynlyklar sebäpli çalt ösüp biler:
1. Boýag süýüm bilen täsir edip, kowalent baglanyşyk emele getirip biler.Adaty şertlerde şeýle baglanyşyk aýrylmaz, şonuň üçin reaktiw boýag süýüme boýalansoň, boýagyň çaltlygy, esasanam çygly bejergisi bolýar.Mundan başga-da, süýümi boýandan soň, käbir boýag boýaglary ýaly ýeňil siňdirişden ejir çekmez.
2. Ajaýyp tekizleýiş ýerine ýetirijiligi, açyk reňki, gowy ýagtylygy, amatly ulanylyşy, doly hromatografiýasy we arzan bahasy bar.
3. Hytaýda eýýäm köpçülikleýin öndürilip bilner we çap we boýag pudagynyň zerurlyklaryny doly kanagatlandyryp biler;giň ulanylyşy diňe bir sellýuloza süýümlerini boýamak üçin däl, eýsem belok süýümlerini we käbir garylan matalary boýamak üçin hem ulanylyp bilner.
Reaktiw boýaglaryň taryhy
1920-nji ýyllardan başlap, Ciba ähli göni boýaglardan has gowy öndürijiligi bolan sianur boýaglary boýunça gözleg işlerine başlady, esasanam Hloratine Fast Blue 8G.Bu amin toparyny öz içine alýan gök boýagdan we sianur halkasy bilen sary boýagdan ybarat ýaşyl molekulanyň birleşmegi bolup, boýagyň çalşylmadyk hlor atomy bar we belli bir şertlerde element bolup biler. reaksiýa kowalent baglanyşygy emele getirdi, ýöne şol wagt tanalmady.
1923-nji ýylda, Ciba ýokary çyglylygy alyp bilýän kislotaly monohlorotriazin boýag ýüňüni boýady, şonuň üçin 1953-nji ýylda Cibalan Brill görnüşli boýag oýlap tapdy.Şol bir wagtyň özünde, 1952-nji ýylda “Hearst” winil sulfan toparlaryny öwrenmek esasynda ýüň üçin reaktiw boýag bolan Remalany öndürdi.Emma bu iki görnüşli boýag şol döwürde kän bir üstünlik gazanyp bilmedi.1956-njy ýylda Bu Neimen pagta üçin ilkinji täjirçilik reaktiw boýag öndürdi, häzirki wagtda dihloro-triazin boýagy bolan “Procion”.
1957-nji ýylda Benemenler “Procion H” atly başga bir monohlorotriazin reaktiw boýagyny döretdiler.
1958-nji ýylda “Hearst” korporasiýasy Remazol boýaglary diýlip atlandyrylýan sellýuloza süýümlerini boýamak üçin winil sulfon esasly reaktiw boýaglary üstünlikli ulandy.
1959-njy ýylda Sandoz we Kargill resmi taýdan trihloropirimidin atly başga bir reaktiw topar boýagyny öndürdiler.1971-nji ýylda bu esasda diflorohloropirimidiniň reaktiw boýaglarynyň has gowy öndürijiligi işlenip düzüldi.1966-njy ýylda Ciba ýüň boýamakda oňat öndürijiligi bolan a-bromoakrilamidiň esasynda reaktiw boýag döretdi we geljekde ýüňde ýokary tizlikli boýaglary ulanmaga esas döretdi.
1972-nji ýylda Baýduda Benemen monohlorotriazin görnüşli reaktiw boýag esasynda goşa reaktiw toparlar bolan “Procion HE” bilen boýag döretdi.Boýagyň bu görnüşi, pagta süýümleri bilen reaktiwligi, berkitme derejesi we beýleki häsiýetleri taýdan hasam gowulaşdy.
1976-njy ýylda Buneimen işjeň topar hökmünde fosfon kislotasy toparlary bilen boýaglar toparyny öndürdi.Alkali däl şertlerde sellýuloza süýümleri bilen kowalent baglanyşyk döredip biler, esasanam şol bir hammamda dargadyjy boýaglar bilen boýamak üçin amatly şol bir pasta çap etmek, söwda ady Puşian T. 1980-nji ýylda Sumitomo winil sulfony boýagy esasynda 1980-nji ýylda döredildi. Japanaponiýa korporasiýasy winil sulfony we monohlorotriazin goşa reaktiw topar boýaglaryny döretdi.
1984-nji ýylda Nippon Kayaku korporasiýasy, triazin halkasyna nikotin kislotasynyň ornuny tutýan Kaýasalon atly reaktiw boýagy döretdi.Highokary temperaturada we bitarap şertlerde sellýuloza süýümleri bilen oňat täsir edip biler, şonuň üçin poliester / pagta garylan matalary ýokary temperatura we ýokary basyşly boýag usuly bilen boýamak üçin has amatlydyr.
Reaktiw boýag
Reaktiw boýaglaryň gurluşy
Reaktiw boýag üpjün edijisi, reaktiw boýaglar bilen boýaglaryň beýleki görnüşleriniň arasyndaky iň uly tapawudyň, molekulalarynyň himiki reaksiýa arkaly belli bir süýüm toparlary (gidroksil, amin) bilen birleşip bilýän reaktiw toparlaryň bolmagydyr diýip hasaplaýar.Reaktiw boýaglaryň gurluşyny aşakdaky umumy formula bilen aňladyp bolar: S － D － B － Re
Formulada: sulfan kislotasy topary ýaly S-suwda erän topar;
D —— Boýag matrisasy;
B —— Ene boýag bilen işjeň toparyň arasyndaky baglanyşyk topary;
Gaýtadan işjeň topar.
Umuman, dokma süýümlerine reaktiw boýaglaryň ulanylmagy azyndan aşakdaky şertlere eýe bolmalydyr:
Waterokary suwda ergin, ýokary saklaýyş durnuklylygy, gidroliz etmek aňsat däl;
Süýüme ýokary reaktiwligi we ýokary berkitme tizligi bar;
Boýag bilen süýümiň arasyndaky himiki baglanyşyk ýokary himiki durnuklylyga eýe, ýagny ulanylanda baglanyşyk ýitip bilmeýär;
Gowy ýaýramagy, gowy boýag we boýagyň gowy aralaşmagy;
Gün şöhlesi, howa, ýuwmak, sürtmek, hlor akartma garşylygy we ş.m. ýaly dürli boýag çaltlygy gowy;
Bejerilmedik boýaglar we gidrolizlenen boýaglar boýagdan soň, boýalmazdan ýuwmak aňsat;
Boýamak gowy, çuň we garaňky boýamak mümkin;
Aboveokardaky şertler reaktiw toparlar, boýag prekursorlary, suwda erän toparlar we ş.m. bilen ýakyndan baglanyşyklydyr. Olaryň arasynda reaktiw toparlar reaktiw boýaglaryň esasy kategoriýalaryny we häsiýetlerini görkezýän reaktiw boýaglaryň özenidir.
Iş wagty: 23-2020-nji maý